Konformizmi është një formë e sjelljes në të cilën një individ nuk i kundërvihet vetes së tij në shoqëri, duke u përpjekur të pajtohet me normat e saj sa më shumë që të jetë e mundur. Nga njëra anë, kjo cilësi është e dobishme për socializimin, por nga ana tjetër, mund të shkaktojë degradim personal.
Kush janë konformistët?
Konformistët janë njerëz që janë të mirëpritur në çdo komunitet, pasi ata pranojnë me dorëheqje çdo rregull dhe normë, duke braktisur lehtësisht parimet dhe vlerat e tyre në favor të shoqërisë. Një nivel i caktuar i konformizmit është i natyrshëm në shumicën e njerëzve, pasi që pa këtë cilësi është e pamundur të ekzistosh në mënyrë efektive në shoqërinë njerëzore. Përveç kësaj, konformizmi është një reagim mbrojtës mjaft efektiv, që lejon një person të mos tërheqë vëmendjen e panevojshme ndaj vetvetes.
Një shembull i mrekullueshëm i konformizmit është dhënë nga Hans Christian Andersen në përrallën "Zanashja fustan i ri", ku një fëmijë i vogël ishte i vetmi jo-konformist.
Sidoqoftë, siç është rasti me shumicën e fenomeneve, ka edhe dobësi të sjelljes konformiste. Së pari, është një refuzim vullnetar i mundësisë për të pasur mendimin tuaj. Nëse një person është aq i interesuar që të pranohet në një grup të veçantë shoqëror saqë është gjithmonë i gatshëm të sakrifikojë këndvështrimin e tij, kjo do të thotë një degradim i rëndësishëm i personalitetit. Në fund të fundit, njerëzit e tillë bëhen të paaftë për të menduar të pavarur dhe për të vlerësuar fakte, fenomene ose ngjarje. Në mënyrë paradoksale, shoqëria gjithashtu vuan nga konformistët, pasi mungesa e iniciativës, inercisë, pasivitetit të anëtarëve të saj çon në amulli.
Shumë psikologë, të tillë si Erich Fromm, besuan se konformizmi është çmimi që njerëzit janë të gatshëm të paguajnë për të hequr qafe vetminë, megjithëse kjo shkatërron "Unë" të tyre.
Luftimi i pasivitetit
Për të mposhtur konformistin brenda vetes, nuk duhet të ketë frikë nga reagimi i publikut ndaj mendimit të vet, edhe nëse nuk përkon me këndvështrimin e shumicës. Sigurisht, shoqëria edukon konformistët, duke ngulitur se iniciativa është e ndëshkueshme, por nga ana tjetër, është shoqëria ajo që në fund të fundit inkurajon individët iniciativë kur arrijnë sukses.
Shumë vëmendje duhet t'i kushtohet ndërgjegjësimit të lirive të tyre. Ajo që i dallon njerëzit nga kafshët është, në veçanti, aftësia për të marrë vendime jo për arsye mbijetese, diktuar nga instinkti i vetë-ruajtjes, por në bazë të parimeve morale dhe etike. Foolshtë marrëzi të mos e përdorni këtë aftësi, duke e lënë shoqërinë të bëjë zgjedhjen për ju. Konformiteti nuk i bën njerëzit më të suksesshëm, më të pasur ose më interesantë. E vetmja gjë që sjell është qetësia dhe besimi në të ardhmen, por është qetësia e ujit të kënetës. Vetëm personalitetet e ndritshme dhe të forta janë në gjendje të arrijnë lartësitë e një karriere dhe njohjeje, ndërsa ato drejtohen vetëm nga interesat e tyre, dhe jo nga ato publike. Ju mund ta luftoni rehatinë duke i kujtuar vazhdimisht njerëzit se personaliteti i tyre nuk është më pak i rëndësishëm dhe i vlefshëm sesa opinioni publik. Fatkeqësisht, ata individë që janë të aftë të zgjedhin të pavarur, dhe kështu kanë pjesën e nevojshme të jokonformizmit, dhe njerëzit që heqin dorë vullnetarisht nga liria, është shumë e vështirë të bindesh.